Kiswahili – Strokes of My Pen

Coast & Culture

THINGS TO TAKE NOTE WHEN COMING TO MOMBASA THIS DECEMBER

By Lubnah Abdulhalim December 14, 2019

This article (edited version) was first published on ‘Travel Log Magazine’ an insert of Standard Newspaper on 13/12/19

December is upon us and soon enough, Mombasa will be congested from droves of holidaymakers. It is no secret that we all love Mombasa, because hey! ‘Mombasa raha ama vipi?’ We definitely love our home and love being part of it; the entire thing, the good, the bad and the fun! Now here’s a few pointers for our esteemed guests when they come for holidays:

1. Mombasa is an island, and just like any island, we move in slow, calm waves. We are relaxed people; we know it, and we are totally okay with it. Our pace should not in any way make you think we are in any way lazy or too unbothered or have no worthy place to be at. We on the other hand are not fans of the chaos and wildness of the cities and if you noticed, we are doing very well as we are. No one would want to come to our home if it weren’t for this exact solace and calmness that you sometimes criticize.

2. We know that Mombasa is very hot and even hotter during December season. Please do not worry about our hijabs and buibuis. We have lived here our entire lives and this heat has become part of us, we are okay still wearing black under the scorching sun. You can term us ‘Warriors’ for that, we definitely are!

3. Please understand that Kiswahili, is a very beautiful language and has its deep history originating not just from Mombasa but other parts of the Eastern Coast and even beyond. The Swahili accents differ from place to place and tribe to tribe. Ours is as sweet as our souls and we are proud of our mother tongue. Now, do not in any way think that Kiswahili speakers are in any way less educated, civilized or modern. You’d be surprised how many scholars, educators, established business people we have, who take pride in talking in Kiswahili rather than any other seemingly ‘advanced language’.

4. We are kind people. We value brotherhood and we are always ready to assist anyone. Please note however, that when we decide to show you directions or assist you with water or literally take you on a tour, that that is not a cue for wanting small talk or giving out our phone numbers or wanting any kind of intimacy (unless otherwise clearly stated). We are simply kind people. Please get used to it.

5. Walk anywhere, and I mean ANYWHERE in Mombasa and I can promise you that you’ll find someone doing business there, or marketing or just hustling in whichever way they can. We do have idlers and drug addicts and other vices, just like ANY other town. So please, when you get back home, remember to take the report back home that we are not lazy people as many perceive. Talk of the women you saw very early before dawn, selling those delicious Swahili food. Talk of the many seminars that you saw youth attending. Talk of the protests being done continuously to fight for our rights. Talk of the men going to ‘mjengo’ every morning and returning late at night. Talk of how hard working we really are and be part of breaking the available stereotypes.

6. As Swahili people, we really value our culture and principles. We behave in certain ways, dress in certain ways, talk in certain ways…Of course we can’t hold our visitors as prisoners to our values but please, could you try to at least respect our culture? Could you try to be more sensitive to what you say to the locals, or how you dress when amidst the locals or how you behave when invited in someone’s home? We do understand that people come from very diverse cultures and backgrounds and we function in different ways. But as the common saying goes, ‘When you go to Rome, you do as Romans do.’ This is not a rule but more of a humane expectation. If the Coastal women, for example, refuse to shake hands with the male or drink alcohol or party till late night or anything else we’re not comfortable with, remember to not be prejudicial. Respect the culture instead.

December is a paradoxical time for the Coastals. We are not huge fans of all the over-crowded beaches and extremely busy roads and places, yet we are happy to receive people and shower them with our warmth and kindness. Not to mention the business opportunities huh! To end this I say, ‘Karibuni sana Mombasa.’

Happy holidays!

Coast & Culture

NAKUIDHI YA BUNEYA

By Lubnah Abdulhalim January 23, 2017

Picha: http://images.fineartamerica.com/images-medium-large/a-father-and-sons-hands-min-suh.jpg

Mwandishi: Sultan Karama Maji Male (kero)

Bismillahi jaliya, muumba wa binadamu,
Kwako wewe nalekeya, naanza kutakalamu,
mwanangu namuusiya, ya dini kuyafahamu,
Nakuidhi ya buneyya, wasia ulo muhimu.

Si shiriki ya buneyya, nafusi kujidhumu,
Hana kuffu na sawiya, ni yeye pweke karimu,
Muumba wa samawiya, bila umudi kukimu,
Nakuidhi ya buneyya, wasia ulo muhimu.

Wazazi kuwatendeya, hisani yenye kudumu,
Kwa kina kuzingatiya, tumboni kwa wako ummu,
Kwa wahani aliliya, kubeba lako jukumu,
Nakuidhi ya buneyya, wasia ulo muhimu.

Kwa juhudi zisikiya, zao wazazi hukumu,
Illa zikikosa ndiya, na kukhalifu ilimu,
Ruhusa nakupatiya, kufwata hakulazimu,
Nakuidhi ya buneyya, wasia ulo muhimu.

Jema ukijifanyiya, la khardali fahamu,
na ovu kulipapiya, la haba au timamu,
Mola atakuleteya, siku hiyo ya qiyamu,
Nakuidhi ya buneyya, wasia ulo muhimu.

Yalo mema hadithiya, na sala zako zikimu,
Misiba kuvumuliya, maovu kuyashutumu,
Mambo yote azimiya, muelekee rahimu,
Nakuidhi ya buneyya, wasia ulo muhimu.

Jauri kujisikiya, usifanye kwa kaumu,
Na mwendo ukitembeya, maringo yasitakimu,
Mola anawachukiya, fakhuri wenye hujumu,
Nakuidhi ya buneyya, wasia ulo muhimu.

La mwisho nakuambiya, sauti yako khadhimu,
Ni ya nikari twabiya, himari yake isimu,
Hifadhi nalo kwambiya, usije kunilaumu,
Nakuidhi ya buneyya, wasia ulo muhimu.

Coast & Culture

DHIKI ZA MAHABA

By Lubnah Abdulhalim November 15, 2016

Mwandishi: Sultan Karama

Picha: http://0.tqn.com/

Anavyojua yeye, magari yakigongana yote huharibika na safari husimama kwa muda. Lakini mbona la mwenzake liliondoka palepale? Mbona halikuhitaji ukarabati? Ama ilikuwa ajali ya kupangwa? Haya ndio baadhi tu ya maswali yaliokuwa yakimgonga kichwani. Aliketi kitandani akaangua kicheko. Aliucheka moyo wake kwa kuvunjwa mara kwa mara lakini haukomi. Mara akanuna. Aucheke moyo wake au ajicheke yeye?

Alikuwa kinyume na jina lake. Sudi hakuwa na bahati Katika ulingo wa mapenzi . Alibaki kusikia kutoka kwa simulizi za watu utamu wa mapenzi, ila kwake hayakuwa tofauti na subili. Alimeza funda la mate mazito kwa uchungu mno. Afanye nini aupoteze uchungu uliomvaa? Kipi afanye ili moyo uwe huru? Nani wa kumsikiza amlilie? Alimtafuta wa kumuauni na kumpa faraja wakati ule akose.

Alimkumbuka mpenziwe Fatuma Baraka na ahadi teletele walizowekeana. Alikumbuka nyakati nyingi alivyojitahidi kumfurahisha nana ila jitihada haziondoi kudura. Alihisi kusalitiwa na mtu aliemuamini. Sasa ni yupi wa kuaminiwa tena? Ama kweli kutendwa ni kubaya. Alitamani ardhi ipasuke immeze mzima mzima. Alihisi huu ndio mwisho wa uhai ila alijipa matumaini “Mungu huleta sahau .” Ila swali ibuka ni : lini itakuja sahau? Lini atamsahau kimwana? Vipi aweze kumsahau Fatuma wakati hata kichupa cha marashu kilimkubusha mwanamke yule wa shani?

Alikitupa kichupa kile cha marashi maana kila akikinusa alimkumbuka asietaka kumkumbuka. Kwenda kununua chengine pia alishindwa,maana hakuna wa kumpeleka kumsaidia kuchagua kama zamani. Hii ni tamati ya kila kitu katika aushi. Alijitupa kitandani na kutuliza bongo lake kwa makini ili apate usingizi lakini lepe alilolitarajia halikuja ila mawazo ya bimkubwa yalimjia moja baada ya nyengine. “Sie huyu alieniahidi kutoniacha?” “Huyu kijana ‘A’ ni nani kwani na ni kipi kilichomvutia nyongo mkalia ini? Ama kweli Audi sina sudi “

Kawaida ya moyo ukifikiwa na mazito huongea kwa kutoa machozi lakini moyo wake ulikuwa bubu uliongea kwa Ishara. Ghafla akatabasamu. Bahari ina samaki wengi tafi, tangu,una,kiboma an wengine wengi ila yeye alipenda simsim pamoja na udogo wao. Lakini walipomdunga kwa miba yao alisusia samaki, alisusia mpaka pweza wasio na mwiba. Alibughudhiwa kwa mandhari yao ila alijiona huru kabisa.

Baada ya kurudishiwa moyo wake jioni ile,hakurudi nyumbani. Alipitia kwa mpiga chapa, akatoa nakala kadha wa kadha za moyo wake ili Kama atapenda tena atapeana nakala hatopeana moyo wake.

Coast & Culture

SAFARI YA MBINGUNI (sehemu ya mwisho)

By Lubnah Abdulhalim November 4, 2016

Mwandishi: Mtoto wa Katama

Mtaa mzima ulipata habari ya yale yaliyotokea na mamake Khamisi alikuwa mmoja kati ya waliokuwa wakimtafuta Khamisi. Maafisa wa usalama walifika kwenye eneo la tukio, wakauburuza mwili wa marehemu hadi katika gari walilokuja nalo na kuupakia mwili kama vile wamo boharini. Wakakaa kidogo na kujifanya kuuliza maswali wale waliokuwa katika eneo, huku wakitikisa vichwa vyao tu, kama kuonyesha kuwa wanajali sana majibu yaliyokuwa yakitolewa. Kisha hao wakatia gari moto na kuchomoka na maiti.

Mamake Khamisi baada ya kumtafuta kwa muda na kiza kikawa kinaingia bila ya mafanikio yeyote, hakujua afanye nini. Hakuweza kukubali matukio yaliyotokea siku ile, cha zaidi aliomba tu! Siku ingeanza upya, huku machozi yakimdondoka bila kilio chochote. Alikuwa amechoka sana lakini alijiburuta, akaingia jikoni na kujitengenezea kikombe cha chai, mdogo wake Khamisi alikuwa amelala asijue lilotokea. Aliporudi kukaa, alijiuliza Khamisi atakuwa ametokomea wapi. Na wakati ule ilimjia kuwa Khamisi alikimbia na panga mkononi, hivi atakuwa amemwaga damu zaidi huko alikokimbilia au na yeye kapata mbabe aliyemmalizia mbali. Akaanza kugeuka huku na huku, jasho likimtoka, alikumbuka kuwa Khamisi ndiye mwana aliyemtegemea wakumshusha mzigo wa kumlea mdogo wake. Lakini kwa jinsi mambo yalivyotokea, na picha iliyobaki ni aidha Khamisi atauwawa na wanakijiji au aishilie jela milele kwa mauaji ya ami yake. Ndoto zote alizokuwa nazo juu ya mtoto wako zilianza kufifia moja baada ya nyingine. Katika hali ile ya kufikiria na kujilaumu kwa masaibu yake, afua ya Maulana ilimjia na usingizi ukamchukua na kulala chali kama kitoto licha ya masaibu yote.

Mamake Khamisi alipofungua mlango alimwona Bi Sofia amesimama huku amefungata mdomo wake kwa kiganja chake. Maneno yakimtoka kwa kigugumizi “ Ah! Ahhh!, mwenzangu, Innalilahi… waina ilayhi rajiun, sote ni wa Mungu tunaelekea huko huko” alisema kwa masikitiko Bi Sofia. Lakini mamake Khamisi alikuwa kachanganyikiwa, kwa kweli hakujua anamuongelea nani haswa. “ Hivi bibiye nikuulize, nani katuacha haswa?” aliuliza mamake Khamisi. “Hivi huna habari kabisa mwenzangu, mwanao Khamisi amepatikana pwani huko na wavuvi walioingia alfajiri ya kwanza, kajinyonga kwenye mti ufukweni” Bi Sofia akasema. Hata kabla ya kumaliza maneno yake, mamake Khamisi aliishiwa na nguvu, miguu yake ilishindwa kumueka tisti na akadondoka hadi sakafuni.

Fahamu zilimrudia mamake Khamisi na alikuwa tayari anafarijiwa na wenzake. Uani, majamvi yalikuwa teyari yametandikwa, ile hali ya ‘umatanga’ ilikuwa imeshafika katika nyumba ya mamake Khamisi. Watu walikuwa nao wanamiminika pole pole. Kuna wale waliokuja kutoa pole na kuenda zao na wale walioeka kambi mpaka shughuli nzima itakapomalizika.

Kati ya waombolezaji wale, alitokeo mvuvi mmoja na kumkabidhi Bi Sofia karatasi na kumpa maagizo ampe mamake Khamisi. Karatasi ile ilikuwa ni waraka uliokuwa umeandikwa na Khamisi kabla ya mauti yake, bila kusita mamake Khamisi alifungua na kusoma barua ile ya dhiki japokuwa alikuwa na hamu nayo…” Utakapo soma barua hii mamangu mpendwa itakuwa tayari nimekufa, na la zaidi ungetamani niwe hai ili upate majibu kwa yale niliyoyafanya. Lakini sijutii lolote kwa walimwengu, ila ninahofia Mola wangu atanipokea vipi?. Kukujibu na kukuondeshea makiwa nilifanya hayo yote ili mamangu mzazi uweze kurithi kile alichoacha babangu mzazi, Nishamuondoa nduli aliyezuia haya yote. Nataraji utapata nafasi katika moyo wako na kunisamehe na kama hamna nafasi hiyo, tafadhali niombe kwa Maulana ninapoanza hii safari yangu ya ‘mbinguni’…..

Coast & Culture

SAFARI YA MBINGUNI (sehemu ya 5)

By Lubnah Abdulhalim November 3, 2016

Mwandishi: Mtoto Wa Katama

Fujo ziliendelea mle ndani, kweli mapambano yalikuwa yamechacha vyombo vilisikika vikianguka. Watu nao nje hamu na hamumu ziliwazidi kila mayoye yalipozidi. Waliamua wasingeweza kukosa uhondo wote huo, maana milango na madirisha yalikuwa yamefungwa yote na hawakupata kuona lolote. Jagina moja likatokea ili ‘kutafuta suluhu’ na kusukuma watu nyuma, akaanza kuonesha madoido kwa kukaza misuli yake ya mikononi. Watu walimshangilia na kumtia mori, akajawa na ushujaa akaja mbio kwa fujo, na kupita na mlango wa nje kwa bega lake. Naye kweli alikuwa na nguvuze, ule mlango kuuvunja kwa kishindo kimoja ni jambo la kupewa kongole kwa kazi nzuri aliyoifanya. Naye ‘ushujaa’ ule ulikuja na gharama alianguka kwa kishindo ukumbini na kujipiga na meza. Maskini ya Mungu! Alilia kama kitoto kidogo, bega lilikuwa khalas! tayari lilikuwa limevunjika.

Watu wakaanza kumiminika kuingia mle ndani, hata hawakudiriki kumpa usaidizi wa kwanza ‘shujaa’ wao aliyewavunjia mlango. Walimuacha akigaragara chini na kumruka bila hata ya kumjali na lolote. Punde si punde kila mtu alionekana akikimbilia kutoka nje. Mlango ukageuka ‘mdogo’ watu waliparamiana na kusukumana ili wapate nafasi ya kuregea walipotokea. Vilio viliskika tu sana kwa wingi,na wale waliokuwa nje walishindwa kwa nini wenzi wao wanaregea tena kwa kishindo. “Anakuja tayari kashamaliza huko ndani!”

Kila mtu roho mkononi, kwa mda wa sekunde chache kimya kilitalawa sehemu yote, kama vile wakati ulikuwa umesimamishwa na hakuna kilichosonga. Mara ghafla! Bwanamkubwa Khamisi alichopoka na panga likiwa mkononi, nguo zake zilikuwa zimelowa damu ajabu. Lo! Lile panga lilivyokuwa likitiririka ngeu…..Mmmmhh! kweli asiyekuwa na macho haambiwi tazama. Kwani kuna la zaidi l kuambiwa! Kila mtu tayari alipata picha kamili ya tukio lilojiri. Na kilichobaki ilikuwa mguu niponye, waliokuwa mbele ya tukio walianza kutawanyika na kusambaratika wakielekea kila upande. Walimpa Khamisi njia, utadhani rais keshaingia mjini, hakuna aliyedhubutu kujifanya shujaa….ili iweje? Kwa kasi ile aliyokuwa akikimbia nayo Khamisi, hakuna ambaye angeweza kumkamata au kudhubutu kumzuia.

Khamisi alitokomea baada ya kupiga vichochoro kadha na kuacha vilio nyuma! Mwili wa ami yake Khamisi alikuwa amelala kifudifudi katika ‘kidimbwi’ cha damu, mwili wake alikuwa amechanjwa chanjwa kwa panga. Teyari mtu keshaenda jongomeo, mwenye roho nyepesi asingeweza kumudu kuangalia mwili ule. Unyama ulioje ule, kila aliyetoka mle ndani alikuwa ameshika kichwa na kuonyesha hali ya kutamaushwa na tukio lile. Mamake Khamisi aligaragara chinina kupiga mayowe, alitoa leso yake na kuanza kuichanachana kwa uchungu. Jirani zake walijaribu kumuauni, lakini wapi waliambulia patupu. Hakuamini katu kisa alichokifanya mwanawe…”Laana gani umeniachia babake Khamisi? Mbona mimi tu” aliomboleza mamake Khamisi kwa fujo, huku machozi yakimdondoka kwa wingi. “ Mama utakufuru Mungu sasa! Ebu! Jitande kwanza na umuogope Mungu” mmoja wa jirani zake alijaribu kumsemesha apunguze maombolezo yake asije akavuka mipaka. Kwa kweli ya Mungu ni mengi, hakuna yeyote aliyedhania matukio kama haya yangetokea, siku ilianza kwa uzuri na utulivu, na jinsi ilivyopinduka kwa ghafla! Kwa muda wote ule watu wakiponda jinsi ya kufanya, kila mtu alijiuliza “ Je Khamisi yuko wapi?……………..

Creative Fiction

SAFARI YA MBINGUNI (sehemu ya 2)

By Lubnah Abdulhalim July 10, 2016

Mwandishi: Mtoto wa Katama

Picha: http://www.magic4walls.com

Kwa mara nyingne Khamisi aliamka taratibu na kuingiwa na wasiwasi kidogo kwani mudaule hakuwa anamtarajia mtu yeyote. Alijaribu kufikiria atakuwa nani huyu? Moyoni alijiuliza bila kupata jibu mwafaka. Akaamua kujikokota polepole, alipofika karibu na bawaba, aliskia mtu akishusha pumzi nzito nzito. Mara kidogo akaita “Khamisi, Khamisi ehhh! Upoo”, Khamisi si muda akaifahamu sauti ile na kujibu “ Nipo babu, haya nipe la mwafaka umefuatia nini?, maana niko bize kiasi”. “ Fungua kwanza nikueleze, usikuwe hivyo” Lipopo akanena. Khamisi akazubaa kidogo na kufungua mlango, akamuangalia lipopo jinsi alivyokuwa anateremkwa na jasho, akajua hapa kuna habari za muhimu ila hakupendelea masahibu zake kumfuatia nyumbani kwao. Alipendelea kumaliza shughuli zote wakiwa kijiweni au nje ya nyumba. Lipopo alipojaribu kujitokomeza chumbani, Khamisi alimzuia na kifua na kumnyoshea kidole akiashiria wakazungumzie nje. Lipopo hakuwa na la zaidi ila kufuata maagizo na kutangulia huku Khamisi akimfuatia nyuma.

“ Hebu niambie lililokuleta na mbio zote hivyo ni lipi haswa?” Khamisi aliuliza. “Usikuwe hivyo yakhe, mbona una hasira” akajibu Lipopo kwa kunyeng’enyea.” Mi hapa nimekuja na mazuri, Bw.Salimu atuhitaji tukamuone habari ndiyo hiyo” Lipopo akamalizia akiongea huku akitabasamu. Khamisi akamuangalia Lipopo toka juu mpaka chini, kana kwamba alikuwa anampima hivi katika mizani flani hivi. Akautazama uso wa Lipopo na kisha akatikisa kichwa baada ya kufanya dadisi zake na kuenusha mikono juu na kuleta dua “Ewe Mola! Uliye juu, mpe mja wako huyu shughli ya kufanya na wepesi wa kuongea” na kucheka kwa dhihaka. “Kumbe we ovyo! Hivi muda wote uliopoteza kumbe maneno yalikuwa ni haya, kama ingekuwa umenitaarifu pale mlangoni ulipogonga kungeharibika lipi? na tuonane hiyo jioni” Khamisi akafoka bila kusubiri jibu la Lipopo na alimuacha akiongea peke yake na kugeuka mbio mbio na kuingia nyumbani kwao. “Watu wengine wapuuzi kweli, wanafaa makofi chap! chap!” alijisemea moyoni. Alipoingia chumbani, alijipiga kichwa na kidole chake mara kadhaa na kupiga macho huku na kule mpaka akaliona albamu, muda wote lilikuwa lipo kitandani na hakudiriki kuangalia kwa makini, kisha akatabasamu kwa kujiona bwege kweli. Ikawa anaendelea na kulifungua huku akicheka ovyo ovyo, picha zake za utotoni zimleletea furaha na kumbukumbu tamu sana. Kwenye picha moja aliona kitoto kidogo, puani akitokwa na kamasi na magwanda yake ya kuchanika. “Kweli huyu ni mimi lo! Haiwezekani huu mzaha sasa, labda ni mdogo wangu Idrissa, itakuwa Idrissa tu!” alijaribu kujisemeza. Lakini alipokodoa macho vizuri na kuangalia ile picha kwa umakinifu aligundua kuwa ni yeye. Pichani mtoto alikuwa na alama ya ngozi nyeusi katika mguu wake na hofu zake zote zikawa kweli. Hakupendezwa na picha ile kamwe, ye keshakuwa barobaro sasa na ndevu zilishaanza kuota, tena zilimea kwa ajabu sana. Zilikuwa zimetapakaa kwenye kidevu kwa vifungu vifungu kama matuta kwenye shamba la mkonge. Alishajaribu mbinu nyingi kuzifanya ziote vizuri, huyu huyu Lipopo aliwahi kumwambia apake asali iliyochemshwa na kuchanganywa na haba soda(habbat sawda) kwenye kidevu chote. Alifuata masharti kama alivyoambiwa na mwendani wake wa karibu. Lakini matokeo hayakuwa mazuri, hata siku ilikuwa haijaisha Khamisi alipata mwasho wa ajabu na kuishilia kujikuna kwa wiki mbili mfululizo, mkuno ulileta yale mapele magumu kidevu kizima. Kwa wiki mbili nzima alibaki ndani kwa ndani tu kama mwari aliyeletewa posa na mtoto wa Sultani. Alidiriki kutoka usiku tena mara moja moja kwa sababu ya shughuli za kimsingi. Tena alitembea kwa tahadhari nyingi sana alinyatanyata kwenye vichochoro kwa staili ya kimgambo ili asiwahi kupishana na watu wanaomjua. Lakini waswahili wanasema siku utakayokwenda uchi ndiyo siku utakayokutana na mkweo na naam!

Usiku mmoja katika mishe mishe zake za kuenda kununua chapatti mitaa ya ndani usiku, baada ya kukata vichochoro vitatu viwili ghafla bin vuu! mchumba wake Zeituni alitokea kwenye chochoro. Khamisi alipunguza hatua, na kumuangalia vizuri mtu aliyekuwa anakuja kwenye upande mwengine wa kichochoro kama kweli ndiye aliyekuwa anamdhania, baada ya kugundua kuwa alikuwa Zeituni, polepole alipiga kona na kutaka kurudi alipokuwa anatokea. Kweli ile siku anayokufa nyani miti yote huteleza, mara tu bila mpangilio paka wawili shume waliokuwa wanakimbizana wakatokea kwenye upande wa uchochoro aliokuwa Khamisi anaregea nao. Toba ya Ilahi! Khamisi alikuwa muoga wa paka ajaabu bora hata angekutana na nyoka. Yeye na paka ni mbingu na ardhi. Aliamua kubarutika mbio upande aliokuwa anaokuja nao Zeituni na kumpiga kumbo mchumba wake huku akitokomea kwenye giza bila hata kushikwa na wasiwasi wa kuangalia nyuma. Kwa hasira Khamisi alichukua ile picha ya mtoto na kuichanachana vipande vipande na kuitafuna, hakuweza kukubali kuwa mtoto yule mchafu na kamasi zake kuwa alikuwa ni yeye na cha zaidi alichukia kwa kuwa yakhe. Hakuelewa kwanini watu wengine walijaaliwa mali na wengine kunyimwa.

Mara Khamisi alitulia kwa ghafla baada ya kufungua kurasa nyengine ya albamu lile, akasita kwa muda, macho yakawa mazito na machozi kuanza kumlengalenga. Akawa baridi na ukiwa ukamtawala kwa ghafla, akajiona mnyonge ajaabu na kufunga albamu na baadaye kulifungua tena. Picha iliyofuatia ilikuwa ni ya marehemu babake. Ni miaka kumi imepita tangu kumpoteza babake katika ajali ya barabarani iliyonaswa na vyombo vya habari karibia vyote. Taarifa za kifo cha babake zilimpa mshtuko zaidi nina yake aliyekuwa mtegemezi zaidi, hakujua angeanzia. Baba Khamisi ndiye alikuwa anatarazaki pekee yake. Tena Baba Khamisi shughli zake zilikuwa nadhif kabisa, alisifika kwa kufanya adala baina ya watu na zaidi kwenye shughuli zake za kila siku. Lakini kinaya kilikuwa ni madhila na unyanyasaji mamake Khamisi aliyopitia kutokana na nduguze mumewe. Haya yote Khamisi aliyaelewa kabisaa na alikuwa ameweka nadhiri kitambo ya kupanga kisasi…

Creative Non-Fiction

KISWAHILI KITUKUZWE

By Lubnah Abdulhalim July 1, 2016

Mwandishi:Sultan Karama Maji Male (kero)

Naam,ninaposhika kalamu kwa Mara nyengine tena, mara hii siandiki shairi kama ilivyo ada yangu bali ni kutafakari. Ni kutafakari tafakuri la sauti ili wasomaji nao wapate kutafakari na Mimi. Suala la uboreshaji was lugha ya kiswahili limepewa kisogo na muluki ya watu,sio kuwa wengi hawajui kiswahili Ila tu ni ile dhana iliotawala bongo zao ya kuwa kiengereza ni bora. Halikadhalika ni unasibishwaji wa lugha ya kiengereza na usomi.

Dhana ya kunasibisha lugha ya kiengereza na usomi ndicho chanzo kikuu cha kusambaratisha juhudi za wakereketwa wa lugha ya kiswahili katika kuikuza lugha hii.

Stesheni za runinga na redio pia zimelemaa katika kuboresha lugha hii. Pindi nilipokuwa mdogo kulikuwa na vipindi maridadi kabisa vikiwemo:KISWAHILI KITUKUZWE KWANI NI LUGHA YA TAIFA. Ila ni kwa masikitiko makuu Taifa la Kenya limekuwa taifa lililo sahau chimbuko lake. Limekuwa taifa linalobeza tamaduni zake na kutupilia mbali turathi zake. Waama tumesahau kuwa muacha mila ni mtumwa. Tamati ningependa kuwashajiisha katika kukienzi kiswahili. Kiswahili kitukuzwe kwani ni lugha ya taifa.